Agora (Hypatia) 2009

Agora (2009)

Süre: 2s 6dk

Tür: Dram, Macera, Tarihi

Yönetmen: Alejandro Amenábar

Senarist: Alejandro Amenábar, Mateo Gil

Oyuncular: Rachel Weisz, Max Minghella, Oscar Isaac

*

*

4. yüzyılın sonlarına doğru Roma İmparatorluğu çöküşün eşiğindeydi. Ama, Mısır eyaletindeki İskenderiye Eski Dünyanın yedi harikasından biri olan efsanevi İskenderiye Feneri'yle ve dünyanın en büyük kütüphanesiyle parıldamaya devam etti. Kütüphane sadece kültürün değil dinin de simgesiydi. Paganlar atalarının ilahlarına buradan ibadet ederlerdi. Şehirlerdeki yerleşmiş Pagan kültürü artık Yahudiler ve yasaklanmasına rağmen hızla yayılan Hıristiyanlık tarafından tehdit edilmekteydi.

Sizce kaç aptal, kendi kendine: ''Bu yıldızlar gökyüzünden neden düşmez,'' diye sormuştur.? Ama siz, bilgelikle eğitilen siz, yıldızların ne yukarı ne de aşağı hareket etmediğini biliyorsunuz. Sadece Doğu'dan Batı'ya doğru.. Şimdiye kadar kavradığımız an, mükemmel rota üzerinde dönerler. Gökyüzüne daireler hükmettiği için yıldızlar hiç düşmedi ve hiç bir zaman da düşmeyecek. Ama burda, Dünya'da ne oluyor.? Burda cisimler aşağı düşüyor. Ve dairesel hareketlerle değil, hareketleri doğrusal.

*

Sizce yeraltına gizlenmiş hangi gizemli mucize, bu dünya üstünde varlığını sürdüren her insanı, hayvanı, cismi ya da köleyi, bulundukları yere sabitliyor olabilir.? Sizce ne olabilir.?

Bugüne kadar sizi taşıyan ayakların, evrenin tam ortasında, merkezde duran ayaklarınızın her şeyi bir arada tuttuğunu ve bir güçle bunları bir araya getirdiğini düşünen oldu mu.? Merkez olmasaydı, içinde yaşadığımız bu evren şekilsiz, sonsuz, düzensiz bir yer olurdu. Burda, orda veya herhangi bir yerde olmamız arasında çok az fark olurdu. ''Keşke doğmasaydık,'' derdik.

- Öklid'in ilk kuralını söyler misin.?

- Eğer, iki şey üçüncüyle eşitse, hepsi birbirine eşit demektir.

- Güzel, her ikiniz de bana benzemiyorsunuz, değil mi.?

- Evet.

- Sence Orestes.?

- Evet.

- Bakın, aslında bunu, şu anda bu sınıfta bulunan herkese söylüyorum. Bizi birleştiren şey, ayıranlardan çok daha fazla. Sokaklarda her ne olursa olsun biz kardeşiz. Kavganın, köle ve ayaktakımının işi olduğunu hatırlamanızı istiyorum.

Bence şimdi Deyvus'u hak ettiği alkışlarla onurlandırmalıyız.

- Onu mutlu etsen, iyi olmaz mıydı.?

- Ben mi.? Nasıl.?

- Kızını onunla evlendirerek tabii. Yoksa kızını ona vermek istemiyor musun.?

- Hypatia bir erkeğe bağlı kalacak.! Öğretme özgürlüğü olmayacak. Düşündüklerini söyleyemeyecek, öyle mi.? Bu güne dek tanıdığım en parlak filozof, bilimle uğraşmayı bırakacak ha.? Hayır, hayır.! Bu, onun için ölüm olur.!

Bu sana. Regl dönemi kanım. Orestes sen, aradığın uyumu bende bulduğunu söylüyorsun. Sana başka yerlere bakmanı öneririm, çünkü bunda, çok az uyum veya güzellik olduğunu düşünüyorum. Haklı değil miyim.?

- Bir hakarete karşılık, ellerinizi kana mı bulayacaksınız.?

- Tanrılarımıza, hakaret tanrılarımıza.!

- Çirkin bir şey olduğunu düşünüyorsanız, yaptıklarını gidip valiye bildirin.

- Seni duyan, onları koruduğunu sanabilir.!

- Hayır, ben öğrencilerimi korumaya çalışıyorum.

Sizse, onların vahşi katiller olmalarını istiyorsunuz.!

*

Öğrencilerimi asla bu binanın dışına çıkaramayacaksınız.!

Aristarkus'un iddiasına göre, dünya hareket eder. Gökteki diğer gezegenlerin, bize garip gelen davranışları, aslında bir göz yanılgısından başka bir şey değildir. Bu yanılgıya, bizim hareketlerimiz ve Dünya'nın Güneş etrafında dönmesi neden olur.

- Güneş merkezli model.

- Doğru.! Deyim yerindeyse, yıldızların kralıymış gibi her şeyin ortasında, merkezde olmalı. Ne yazık ki çalışmaları, ana kütüphaneyi de içine alan, büyük yangında kayboldu. İşte bu yüzden, bu yapıyı en iyi şekilde korumaya özen göstermek zorundayız. Çünkü kütüphanemiz, insanlığın bize, bilgi birikiminden kalan tek mirastır.!

- Bu durumda Dünya sıradan bir gezegen.

- Dünya hareket ediyorsa, bir cismi yere bıraktığınızda, arkanızda bir yere düşmesi gerekirdi. Rüzgâr her zaman karşıdan eserdi. Kuşlar uçarken yollarını kaybederdi.

- Bu söylediklerinin, çürütülebileceğini hissediyorum. Ama, nasıl çürütülür bilmiyorum.

Kütüphane yağmasından sonra, çok sayıda Pagan, Hıristiyan oldu ve İskenderiye'de barış dönemi yaşandı. Hypatia, öğretime ve araştırmalarına devam etti. Eski öğrencileri, seçkinler topluluğu içinde önemli mevkilere geldi. İmparatorluk, sonsuza dek ikiye bölündü. Çok sayıda Hıristiyan bunu, dünyanın sonuna, bir işaret olarak değerlendirdi ve hazırlanmak için daha dindar bir hayat yaşamaya karar verdi. Paraboloni keşişleri sokaklarda Hıristiyanlık ahlâkının takibiyle görevlendirildi. Artık sadece, Yahudilerin varlığı rahatsızlık veriyordu.

Kütüphane yıllar sonra.

Neden Güneş, yazın ayrı kışın ayrı büyüklükte oluyor.!?

- Apollonius'un konisi. Daire, Elips, Parabol, Hiperbol.

- Biliyor musun, buna her baktığımda, dairenin, bu düzgün olmayan şekillerle neden birlikte olduğunu merak ederim.

Sadece şu gökyüzünü çözebilseydim, belki birazcık daha, cevabı bulmaya birazcık daha yaklaşsaydım, o zaman mutlu bir kadın olarak ölürdüm.

Bir elips. Merkezinin birinde Güneş olan bir elips.

Odakları birbirine çok yakın olduğundan, tek bir odakmış gibi görünüyor.

Sinesyus, kimsenin inancını sorgulamamalısın.

Sen sorgulayamazsın. Ben sorgulamalıyım.!

Hypatia'nın bedeni parçalandı ve kalıntıları sokaklarda sürüklenip yakıldı.

1200 yıl sonra, 17. yüzyılda Gökbilimci Johannes Kepler, gezegenlerin tâbi olduğu eğrilerden birinin elips olduğunu keşfetmiştir.